ใครเสี่ยงเป็นมะเร็งเต้านม

ผู้หญิงเป็นเพศที่ต้องอดทนต่อเรื่องจุกจิกไม่น้อย เพราะร่างกายถูกออกแบบมาให้ต้องดูแลเอาใส่ใจเป็นพิเศษ และธรรมชาติยังมอบหมายให้รับหน้าที่อันยิ่งใหญ่ นั่นคือการเป็นแม่ ดังนั้นนับว่าไม่ว่าสถานการณ์ใดผู้หญิงสามารถอดทนต่อความเจ็บปวดต่างๆ นานาได้เป็นอย่างดี ยกเว้นโรคภัยซึ่งไม่มีใครอยากอ้าแขนรับ ยิ่งเป็นโรคที่มาบั่นทอนความสวยงามและความเป็นหญิงแล้ว ยิ่งน่ากลัวเข้าไปอีก มะเร็งเต้านมเป็นหนึ่งในหลายโรคร้ายที่ผู้หญิงหวาดกลัว เพราะส่วนใหญ่เมื่อเป็นแล้วจำเป็นต้องโบกมือลาส่วนนูนโค้งบนหน้าอก แถมยังทรมานจากการรักษาอีกด้วย

ด้วยเหตุนี้จึงเป็นเรื่องที่ผู้หญิงควรตื่นตัว และระวังมากยิ่งขึ้น เพราะผลวิจัยพบว่า 1 คน ใน 20 คน ของผู้หญิงทั่วโลกมีโอกาสเป็นมะเร็งเต้านม ฟังแล้วน่าตกใจทีเดียว เพราะไม่นึกว่ามะเร็งเต้านมจะคุกคามใกล้ตัวผู้หญิงถึงเพียงนี้ ทำให้เกิดคำถามตามมาว่า เราจะสังเกตได้อย่างไรว่าเป็นมะเร็งเต้านมและใครที่มีโอกาสเสี่ยงบ้าง?

คำตอบแรกอาจจะอธิบายเป็นความเจ็บปวดได้ยาก เนื่องจากมะเร็งเต้านมมักไม่แสดงอาการเจ็บปวดในระยะแรกจึงทำให้คนส่วนใหญ่ไม่รู้ตัวว่าตนเองเผชิญกับโรคร้าย อย่างไรก็ตามมีวิธีสังเกตอาการผิดปกติคร่าวๆ ดังนี้

• คลำปุ่มก้อนได้บริเวณเต้านม หรือใต้วงแขน
• มีสะเก็ด รอยย่น และสีผิวของเต้านมเริ่มเปลี่ยน
• หัวนมตกสะเก็ด และมีของเหลวไหลออกมาทางหัวนม
  

หากรู้สึกถึงความผิดปกติเหล่านี้เมื่อไหร่ อย่านิ่งนอนใจ รีบไปพบหมอทันที แต่ก็ไม่ควรกังวลมากจนมานั่งจับผิดร่างกายตนเองตลอดเวลา จะเครียดโดยเปล่าประโยชน์ เนื่องจากเต้านมของผู้หญิงสามารถเปลี่ยนแปลงตลอดอายุขัย และขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น การเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนในช่วงตั้งครรภ์หรือมีประจำเดือน เป็นต้น ด้วยเหตุนี้เองผู้หญิงจึงต้องอาศัยความคุ้นเคย สังเกตร่างกายตนเองเป็นสำคัญ

แน่นอนว่าไม่มีใครอยากเจ็บป่วย ยิ่งโรคร้ายอย่างมะเร็งเต้านม ยิ่งไม่ต้องพูดถึง แต่เราก็ไม่สามารถรู้ล่วงหน้าได้ว่าจะเป็นโรคนี้หรือไม่ ไม่สามารถให้หมอดูที่ไหนดูลายมือแล้วบอกได้ว่าจะเป็นเมื่อไร แต่อย่างน้อยการแพทย์ในปัจจุบันสามารถเตือนและคาดเดาว่าใครมีสิทธิ์ที่จะเป็นมะเร็งเต้านมได้มากกว่า โดยกลุ่มวัยที่เสี่ยงมากสุดจะอายุ 40 ปีขึ้นไป นอกจากนี้ยังสามารถสังเกตข้อมูลจาก...

• ประวัติสมาชิกของครอบครัวที่เป็นโรค จากการศึกษาของมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด พบว่าหากแม่เป็นมะเร็งเต้านม ลูกมีโอกาสเสี่ยงเป็นมะเร็งประมาณ 1.8 เท่า และหากมีทั้งแม่และพี่หรือน้องเป็น ก็มีโอกาสเป็นเพิ่มขึ้นถึง 2.5 เท่า
• เวลาเริ่มและหมดของประจำเดือน ผู้ที่มีประจำเดือนมาก่อนอายุ 12 ปี และหมดประจำเดือนหลังอายุ 50 ปี มีโอกาสเสี่ยงเป็นมากกว่าคนอื่นๆ
• สถานภาพและการคลอดบุตร ผู้ที่เป็นโสด หรือคลอดบุตรคนแรกหลังอายุ 30 ปี มีโอกาสเสี่ยงมากกว่าคนทั่วไป
• ผู้ที่รับการรักษาด้วยฮอร์โมนทดแทน ทั้งช่วงเข้าสู่วัยทอง หรือผู้ที่ต้องตัดมดลูกรังไข่ออก ได้รับฮอร์โมนทดแทนติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน
• อายุที่เพิ่มมากขึ้น เมื่อผ่านอายุ 50 ปี ก็ยิ่งมีโอกาสเสี่ยงเป็นมากขึ้น เรียกว่ายิ่งอายุมากเท่าไหร่ โอกาสเกิดโรคก็มีมากเท่านั้น
• ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ หากคุณยิ่งดื่มมากเท่าไร โอกาสที่จะเป็นมะเร็งเต้านมก็มากขึ้น เนื่องจากแอลกอฮอล์มีผลต่อระดับฮอร์โมนในร่างกาย เพิ่มระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนให้สูงขึ้น ซึ่งหากมีมากจะทำให้เกิดมะเร็งเต้า นม ผลวิจัยกล่าวว่าหากคุณดื่ม 3- 9 แก้วต่อสัปดาห์ จะมีโอกาสเสี่ยงต่อโรคประมาณ 30% หากดื่มมากกว่า 9 แก้ว ต่อสัปดาห์โอกาสของโรคจะเพิ่มเป็น 60%
• ปัจจัยอื่นๆ ได้แก่ โรคอ้วน และผู้ที่เคยมีประวัติเป็นเนื้องอกบริเวณเต้านม
  

อย่างไรก็ตาม ผู้ที่ไม่เคยมีคนในครอบครัวเป็นมะเร็ง ก็อย่าเพิ่งนิ่งนอนใจว่าตนเองไม่มีสิทธิ์เป็น เพราะผู้ป่วยมะเร็งเต้านมกว่า 70% ไม่เคยมีประวัติว่าคนในครอบครัวเคยเป็นมะเร็งมาก่อนเช่นกัน เห็นได้ชัดว่าโรคมะเร็งเป็นภัยร้ายใกล้ตัวเราจริงๆ แต่คนส่วนใหญ่มักละเลย บอกตัวเองเสมอว่า "ฉันไม่มีทางเป็นหรอก ดูสิ คนอื่นเสี่ยงกว่ายังไม่เป็นอะไรเลย..." อันที่จริงโรคภัยไข้เจ็บไม่เข้าใครออกใคร หากเราไม่ใส่ใจ ไม่ดูแลร่างกาย โอกาสเป็นก็ยิ่งมีมากขึ้น เรียกว่าเป็นวิธีลดความเสี่ยงลงบ้าง ยังดีกว่าไม่ป้องกันอะไรเลย ส่วนวิธีรับมือป้องกันโรคร้ายนี้มีดังนี้

• หมั่นตรวจเช็คสุขภาพทุกปี เดี๋ยวนี้ตามโรงพยาบาลทั่วไปมีโปรแกรมการตรวจสุขภาพให้เลือกหลากหลาย เพิ่มความสะดวกสบายในการตรวจเช็คร่างกายอย่างมาก ที่สำคัญอย่าลืมเลือกโปรแกรมที่มีการตรวจหามะเร็งเต้านมด้วย
• ตรวจเต้านมตนเองเป็นประจำ ไม่ว่าจะอายุมากหรือน้อย ผู้หญิงต้องคลำและตรวจเต้านมตนเองสม่ำเสมอ อาจทำในขณะอาบน้ำ ฟอกสบู่ ใช้นิ้วคลำรอบๆ เต้านม หากคลำเจอสิ่งผิดปกติ ให้รีบปรึกษาหมอโดยด่วน อย่าปล่อยทิ้งไว้
• กินอาหารที่มีประโยชน์ นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าอย่างน้อย 1 ใน 3 ของมะเร็งทั้งหลายเกี่ยวข้องกับการกินทั้งสิ้น แต่ก็ไม่มีอาหารใดที่จะรักษามะเร็งได้อย่างน่าอัศจรรย์ แบบกินปุ๊บหายปั๊บ อย่างน้อยการกินอาหารที่มีประโยชน์จะทำให้เราไม่เป็นโรคอ้วน และหากออกกำลังกายควบคู่ไปแล้ว โอกาสที่โรคถามไถ่ก็ลดลง เริ่มจาก
  
  1. การกินอาหารที่มีไขมันไม่เกิน 20% ของพลังงานทั้งหมด
  2. กินอาหารที่มีเส้นใยให้ได้วันละ 25 กรัม
  3. กินผักและผลไม้ให้ได้วันละ 5-9 ส่วน
  4. กินผลไม้ที่มีวิตามินเอ ซี และอี
  5. งดอาหารที่มีเกลือมาก มีส่วนผสมของไนเตรท หรืออาหารรมควัน เช่น ฮ็อตดอก แฮม เบคอน
     

อยากให้หญิงไทยหันมาตื่นตัวเรื่องโรคร้ายที่อยู่ใกล้ตัวอย่างมะเร็งเต้านมกันมากขึ้น เพราะหลายคนมักคิดปลอบใจตัวเองอยู่เสมอว่าตนเองสุขภาพแข็งแรง แต่ทว่าโรคมะเร็งนั้นยากจะคาดเดา ทางที่ดีควรระมัดระวังอยู่เสมอ ทั้งการใช้ชีวิต อาหารการกิน การตรวจสุขภาพ พฤติกรรมเหล่านี้ช่วยลดอัตราการเป็นมะเร็งได้อย่างดีทีเดียว ยอมเสียเวลาสักนิด เสียเงินตรวจรักษาสุขภาพสักหน่อย ดีกว่านั่งทรมานภายหลังค่ะ

ที่มาข้อมูล : นิตยสาร Health Today